Gezondheidspanel vitaliteit
Inleiding
De vallende bladeren en het vroege donker worden kunnen ervoor zorgen dat je je minder vitaal voelt. Vitaliteit betekent dat je je krachtig en energiek voelt. Het gaat erom hoe goed je je voelt, lichamelijk, mentaal en sociaal. Een vitaal persoon heeft energie om dingen te doen, doelen te stellen en met uitdagingen om te gaan.
Om een beeld te krijgen van de vitaliteit van Brabanders, stelden de drie Brabantse GGD’en aan hun gezondheidspanel vragen over hun vitaliteit, ook op werkgebied. In totaal vulden 9967 panelleden de vragenlijst in. De belangrijkste uitkomsten zie je hieronder in beeld in deze infographic.
Resultaten
Mannen scoren hierbij hoger (83%) dan vrouwen (77%). Ervaren vitaliteit neemt toe met de leeftijd, zoals onderstaande grafiek laat zien. De groep panelleden van 65 tot 74 jaar voelt zich het meest vitaal (84%).
Voelt zich meestal of altijd vitaal
| Voelt zich meestal of altijd vitaal | Percentage |
|---|---|
| 34 jaar en jonger | 67% |
| 35 - 49 jaar | 74% |
| 50 - 64 jaar | 77% |
| 65 - 74 jaar | 84% |
| 75 jaar of ouder | 81% |
De Nederlandse Vitaliteitsmeter
Vitaliteit is ook berekend met de Nederlandse Vitaliteitsmeter. Hierin worden drie thema’s onderscheiden: Energie, Motivatie en Veerkracht.
Energie wordt gekenmerkt door zich energiek voelen, motivatie door doelen te stellen in het leven en moeite te doen om deze te behalen, en veerkracht door het vermogen om met de dagelijkse problemen en uitdagingen van het leven om te gaan.
Score op de Nederlandse Vitaliteitsmeter, uitgesplitst naar geslacht
Deze score gaat van 0 (weinig vitaal) tot 7 (heel erg vitaal).
| Groep | Subgroep | Percentage |
|---|---|---|
| Totaalscore | Totaal | 4.8 |
| Totaalscore | Man | 4.8 |
| Totaalscore | Vrouw | 4.7 |
| Energie | Totaal | 4.6 |
| Energie | Man | 4.7 |
| Energie | Vrouw | 4.4 |
| Motivatie | Totaal | 4.8 |
| Motivatie | Man | 4.7 |
| Motivatie | Vrouw | 4.8 |
| Veerkracht | Totaal | 5.0 |
| Veerkracht | Man | 5.1 |
| Veerkracht | Vrouw | 4.9 |
Mannen scoren hoger op vitaliteit dan vrouwen.
Het grootste verschil zit bij de kerndimensie energie.
Score op de Nederlandse Vitaliteitsmeter, uitgesplitst naar leeftijd
Deze score gaat van 0 (weinig vitaal) tot 7 (heel erg vitaal).
Totaalscore
Energie
Motivatie
Veerkracht
34 jaar en jonger
35 - 49 jaar
50 - 64 jaar
65 - 74 jaar
75 jaar en ouder
De totale vitaliteitscore stijgt met de leeftijd tot 74 jaar. Panelleden van 65 tot 74 jaar scoren het hoogst op alle dimensies. Motivatie blijft meestal hetzelfde bij alle leeftijden, behalve bij 75 jaar en ouder. Zij scoren hier het laagst.
Vitaliteit wordt ‘gevoed’ door fysieke, sociale en mentale vitaliteitsbronnen.
Hoe staat het met de leefstijl, sociale steun en mentale gezondheid van onze panelleden?
Leefstijl
* significant verschil
| Totaal | Mannen | Vrouwen | |
|---|---|---|---|
Beweegt minstens 5 dagen 30 minuten per dag |
66% | 65%* | 68%* |
Slaapt (heel) erg goed |
57% | 64%* | 50%* |
Afgelopen maand meestal of altijd gezond gegeten |
91% | 90%* | 94%* |
* significant verschil
Bovenstaande grafiek laat zien dat vrouwen vaker gezond eten en bewegen, maar minder vaak goed slapen dan mannen. Daarnaast blijkt uit de resultaten dat gezond eten, bewegen en goed slapen toenemen met de leeftijd.
Mentale gezondheid
* significant verschil
| Totaal | Mannen | Vrouwen | |
|---|---|---|---|
Verheugt zich op elke nieuwe dag |
76% | 79%* | 73%* |
Maakt plannen voor de toekomst |
55% | 53%* | 57%* |
Vindt dat elke ervaring in het leven hem/haar sterker maakt |
73% | 74% | 72% |
* significant verschil
Het aandeel panelleden dat zich verheugt op elke nieuwe dag neemt toe met de leeftijd en bereikt een piek in de groep van 65 tot 74 jaar (82%).
Daarentegen neemt het maken van plannen af naarmate de leeftijd stijgt: van 72% bij de groep van 34 jaar en jonger tot 38% onder panelleden van 75 jaar en ouder.
Werkvitaliteit
Ook op de werkvloer is er aandacht voor vitaliteit. De definitie van vitaliteit, zoals eerder uitgelegd, gaat hier natuurlijk ook op. Vitaliteit op de werkvloer betekent o.a. dat medewerkers zich energiek voelen, zowel mentaal als fysiek, en met plezier naar hun werk gaan. Het gaat bijvoorbeeld om de balans tussen werk en privé, voldoende rust en herstel, en een omgeving waarin je je gewaardeerd voelt.
Wat doen onze panelleden?
| Wat doen onze panelleden? | Percentage |
|---|---|
| Pensioen | 56% |
| Betaald werk | 37% |
| Vrijwilligerswerk | 27% |
| Huisman/-vrouw | 13% |
| Arbeidsongeschikt | 3% |
| Volgt onderwijs/studeert | 3% |
| Werkloos/werkzoekend | 1% |
| Bijstandsuitkering | 0.2% |
Voor de panelleden met betaald werk, hebben we de werkvitaliteit berekend op vier gebieden: hoofd (leren en uitdaging), lichaam (energie en ontspanning), hart (plezier en samenwerking) en ziel (betekenisvol werk).
Per thema krijg je een score van 1 tot 5, waarbij een score van 1 of 2 betekent dat je hieraan meer aandacht moet besteden. Bij een 3 scoor je gemiddeld. Een 4 of 5 betekent dat je dit onderdeel al goed ontwikkeld hebt.
Gemiddelde werkvitaliteitscores
De gemiddelde werkvitaliteit stijgt met de leeftijd bij alle dimensies. Panelleden van 65 jaar en ouder scoren hoger dan jongere panelleden, vooral bij de dimensies Lichaam en Ziel.
Welk gebied vraagt de meeste aandacht?
Hoeveel procent van de panelleden met betaald werk scoort laag, gemiddeld of hoog op de vier werkvitaliteitsdomeinen: hoofd, lichaam, hart en ziel?
| Laag (1-2) | Midden (3) | Hoog (4-5) | |
|---|---|---|---|
| Score hoofd | 11% | 55% | 34% |
| Score lichaam | 13% | 53% | 34% |
| Score hart | 3% | 39% | 58% |
| Score ziel | 8% | 44% | 48% |
1% van de panelleden met betaald werk scoort laag op alle vier werkvitaliteitsdomeinen. 21% van de panelleden met betaald werk scoort hoog op alle vier de domeinen.
Achtergrondkenmerken
Dit onderzoek naar vitaliteit is gehouden onder het gezondheidspanel van GGD Brabant-Zuidoost, GGD Hart voor Brabant en GGD West-Brabant. Qua samenstelling is dit panel niet representatief voor de hele regio. Om deze reden moeten de resultaten van dit onderzoek beschouwd worden als een indicatie voor wat er leeft onder de doelgroep. Hieronder zie je de leeftijds- en geslachtsverdeling van de 9967 panelleden die de vragenlijst over vitaliteit ingevuld hebben.
Leeftijd
| Leeftijd | Percentage |
|---|---|
| 34 jaar en jonger | 4% |
| 35 - 49 jaar | 13% |
| 50 - 64 jaar | 22% |
| 65 - 74 jaar | 32% |
| 75 jaar of ouder | 29% |
Geslacht
52% vrouw
48% man
Mannen
Vrouwen
Heeft mensen om zich heen die willen helpen, bijvoorbeeld door klusjes te doen *
Heeft iemand om mee te praten over persoonlijke problemen *
Gaat voor de gezelligheid bij familie, vrienden, kennissen of buren langs, of die komen thuis langs *
* significant verschil
Uit de cijfers blijkt dat vrouwen over het algemeen vaker sociale steun ervaren. Verder is te zien dat vooral jongere panelleden (tot 34 jaar) relatief veel sociale steun ervaren, terwijl dit aandeel afneemt bij oudere leeftijdsgroepen.