Zowel uit de gegevens van huisartsen als uit de zelfgerapporteerde luchtwegklachten blijkt dat in de nabije omgeving van veehouderijen minder astma voorkomt dan op grotere afstand. De oorzaak hiervan is nog onduidelijk. Mogelijk geeft de voortdurende blootstelling aan stoffen van veehouderijen bescherming tegen het ontstaan van deze ziekte. Een andere optie is dat mensen met astma zijn verhuisd naar een andere woonomgeving. In een vervolgonderzoek gaan de onderzoekers de verschillende opties na.
Meer klachten bij COPD-patiënten
Bij COPD is er sprake van permanente beschadiging van de luchtwegen, meestal veroorzaakt door sigarettenrook of blootstelling aan chemische stoffen. Waarom mensen die in de buurt van een veehouderij wonen minder vaak
COPD hebben is niet duidelijk. Mensen met
COPD die bij veehouderijen wonen hebben echter vaker luchtwegproblemen zoals luchtweginfecties of een piepende ademhaling. Het verband wordt sterker als er meer veehouderijen zijn in de woonomgeving. Mogelijk zijn zij gevoelig voor de stoffen afkomstig uit de veehouderij en raken hun luchtwegen eerder geïrriteerd.
Onderzoek
De resultaten zijn afkomstig van een deelonderzoek waarbij op verschillende manieren is gekeken naar luchtwegklachten van mensen die in de buurt van veehouderijen wonen. Enerzijds hebben de onderzoekers informatie van huisartsen in Zuidoost-Brabant en Noord-Limburg van ongeveer 110.000 patiënten geanalyseerd. Daarnaast hebben 15.000 mensen in deze regio zelf een vragenlijst ingevuld waarin zij konden aangeven welke luchtwegklachten zij hebben en welke medicijnen zij daarvoor gebruiken. Dit zijn afgeronde deelonderzoeken.
Vervolg van het onderzoek
In het onderzoek gaan de onderzoekers na of naast astma en
COPD ook een aantal andere gezondheidsproblemen gerelateerd is aan veehouderijen. Bijvoorbeeld longontsteking en ziekten die van dier naar mens overdraagbaar zijn. Hier doen ongeveer 2500 mensen aan mee. Zij hebben een vragenlijst ingevuld, hun bloed wordt onderzocht en men heeft onder andere een longfunctietest gedaan. Daarnaast worden er luchtmetingen gedaan in de woonomgeving van de deelnemers om te onderzoeken waar men aan blootgesteld wordt. Deze onderdelen lopen nog en de resultaten worden in 2016 verwacht. Het onderzoek is een samenwerking tussen het
RIVM,
IRAS,
NIVEL en
WUR.
Reactie GGD Brabant-Zuidoost
Als GGD steunen en volgen we het VGO-onderzoek. Het geeft specifiekere informatie en verdieping op eerder onderzoek. Juist omdat het nu is uitgebreid met de gezondheidstoestand van burgers zelf (bijvoorbeeld door lichamelijk onderzoek en testen van de burger). We waarderen dat het RIVM nu al resultaten deelt. De uitkomsten steunen ons in ons standpunt dat een grotere afstand tussen veehouderij en burger de gezondheidsklachten vermindert. Wel vinden we het opmerkelijk dat er minder mensen met COPD en astma in de buurt van veehouderijen wonen. Maar we kunnen vooralsnog niet uit het onderzoek halen hoe dit komt. We zijn benieuwd naar de uitkomsten van de rest van het onderzoek. En met name of er ook een oorzakelijke relatie gelegd kan worden tussen het vaker voorkomen van klachten bij een COPD-patiënt, die binnen een straal van 500 meter van een veehouderij woont of in een regio met veel bedrijven. Op dit moment geven deze resultaten voor ons geen aanleiding om het GGD advies rondom de afstandsnorm (250 meter) aan te passen.
Meer informatie over dit onderzoek Veehouderij en Gezondheid van Omwonenden van
RIVM, IRAS, NIVEL en WUR vindt u op de website van het RIVM: www.rivm.nl/vgo.